استاندارد موتورخانه آسانسور

فضاهای ماشین آلات و فلکه ها در موتورخانه آسانسور

ماشین آلات و فلکه ها باید در فضای ماشین آلات و فلکه ها جای داده شوند. این فضاها و مکان های کاری مرتبط با آنها باید در دسترس باشند، باید تمهیداتی اتخاذ شود که فقط افراد مجاز (تعمیرکار، بازرس و گروه نجات) امکان دسترسی به این فضاها را داشته باشند. این فضاها و مکان های کاری مرتبط باید به صورت مناسبی در برابر تأثیرات محیطی محافظت شوند تا برای کارهای تعمیرات، بازرسی و عملیات اضطراری مناسب باشد .

پله برقی‌ها نیز به عنوان یکی از عناصر مهم در ساختمان‌های بلند و تجاری نیاز به فضای ماشین آلات و فلکه‌ها دارند. پله برقی‌ها از موتورخانه‌ها و تجهیزات مشابه آسانسورها بهره‌مند می‌شوند، با این تفاوت که تجهیزات آنها به طور پیوسته در حال حرکت هستند و نیاز به نگهداری و بازرسی مرتب دارند. موتورخانه پله برقی باید دسترسی ایمن و آسان برای تعمیرات دوره‌ای و بازرسی‌های ایمنی فراهم کند. این فضاها باید به گونه‌ای طراحی شوند که فقط افراد مجاز به آنها دسترسی داشته باشند و تجهیزات در برابر تأثیرات محیطی مثل گرد و غبار و رطوبت محافظت شوند.

دسترسی های موتورخانه آسانسور

۱-۲-۶ راه دسترسی به هر در یا دریچه اضطراری که به فضاهای ماشین آلات و فلکه ها منتهی می شود، باید:

الف – دارای روشنایی مناسبی باشد که از تجهیزات دائمی تأمین گردد :

ب -به آسانی و با ایمنی کامل در تمام وضعیت ها بدون ضرورت ورود به مکان های خصوصی بتوان از آن
استفاده نمود.

۲-۲-۶ دسترسی ایمن افراد به فضاهای ماشین آلات و فلکه ها باید تأمین شود. ترجیحا این دسترسی باید از طریق راه پله صورت گیرد. در صورت عدم امکان نصب راه پله، می توان از نردبانی که الزامات زیر را بر آورده کند، استفاده نمود:

الف – برای دسترسی به فضاهای ماشین آلات و فلکه ها، ارتفاع نردبان از بالاترین سطح دسترسی به وسیله راه پله نباید بیش از ۴m باشد.

ب – نردبان باید به گونه ای در محل دسترسی بسته شود که برداشتن آن ممکن نباشد.

پ- نردبان هایی که ارتفاعشان بیش از ۱/۵m است، هنگامی که در موقعیت دسترسی قرار می گیرند، باید نسبت به افق زاویه ای در حدود ۷۶ تا ۷۵ درجه داشته و امکان سر خوردن و برگشتن آن ها وجود نداشته باشد؛

ت –عرض مفید نردبان حداقل ۰/۳۵m باشدو عمق هر پله آن نباید از ۲۵mm کمتر باشد. در صورتی که از نردبان قائم استفاده می شود باید حداقل فاصله بین پله ها و دیوار پشت نردبان ۰/۱۵m باشد. پله ها باید برای تحمل بار ۱۵۰۰N طراحی شوند:

ث- در مجاورت بالاترین پله های نردبان باید حداقل یک دستگیره با دسترسی آسان وجود داشته باشد:

ج–در محدوده افقی ۱٫۵m اطراف نردبان، باید امکان سقوط افراد بیش از ارتفاع نردبان وجود نداشته باشد.

.

ماشین آلات داخل موتورخانه آسانسور

۱-۱-۳-۶ وقتی که سیستم محرکه آسانسور و تجهیزات مربوطه در موتور خانه قرار دارند، موتور خانه باید شامل دیوارهای صلب، سقف، کف، در و با دریچه افقی باشد.

موتور خانه نباید برای مواردی به غیر از آسانسور استفاده شود و نباید شامل کانال، کابل یا وسایلی جز وسایل آسانسور باشد.

به هر حال در موتورخانه ها می تواند موارد زیر وجود داشته باشد:

الف- ماشین آلات برای آسانسورهای خدماتی و پلکان برقی؛

ب- تجهیزات تهویه مطبوع یا حرارتی مربوط به این فضاها، به جز سیستم های گرمایش با بخار و تأسیسات و گرمایش آب با فشار بالا:

پ- حسگرهای آتش یا سیستم اطفاء حریق، با دمای عملکرد بالا، مناسب برای تجهیزات برقی، پایدار در دوره زمانی معین و محافظت شده به طور مناسب در برابر ضربات اتفاقی.

فلکه کششی می تواند تحت شرایط زیر در چاه نصب شود:

الف- انجام آزمون ها، آزمایش ها و عملیات نگهداری، از موتورخانه ممکن باشد؛

پ- سوراخ های بین موتورخانه و چاه تا حد امکان کوچک باشد.

.

پایداری مکانیکی کف موتورخانه آسانسور

۱-۲-۳-۶ موتورخانه باید به شکلی ساخته شود که در برابر نیروها و بارهای وارده مقاوم باشد و از مواد بادوامی که گردوغبار ایجاد نمایند ساخته شود.

۲-۲-۳-۶ کف موتورخانه باید از مصالح غیر لغزنده مانند بتن ماله کشی شده یا ورق آجدار باشد.

۳-۳-۶ ابعاد موتورخانه آسانسور

۱-۳-۳-۶ ابعاد موتورخانه باید به گونه ای باشد که امکان دسترسی آسان و ایمن به تجهیزات داخل آن به ویژه تجهیزات برقی را فراهم کند.

حداقل ارتفاع مفید فضاهای کاری ۱/۸m با رواداری ۵cm می باشد و همچنین موارد زیر می باید تأمین گردند:

الف – فضای افقی باز (مفید) در جلوی تابلوهای فرمان و تابلوهای برقی این فضا به صورت زیر تعریف می شود.

۱) عمق: یعنی فاصله اندازه گیری شده از سطح بیرونی تابلوهای فرمان و برق، حداقل ۰/۷m (با رواداری ۵cm)

۲) عرض: ۰/۵m یا عرض کامل تابلو فرمان با تابلوی برق آسانسور، هر کدام که بزرگتر باشد. یا فضای افقی باز (مفید) با حداقل ابعاد ۰/۵m در ۰/۶m برای نگهداری و بازرسی قطعات متحرک در نقاطی که ضروری است و در صورت نیاز عملکرد اضطراری دستی از آنجا صورت می گیرد.

یاد آوری ۱

در صورتی که سایر قطعات متحرک موجود در موتور خانه که به هر شکل در فضای کاری می باشند، دارای محتاط ایمن قابل باز کردن باشند، می توان حداقل ابعاد فضاهای سرویس قطعات متحرک را از ۰/۶m×۰/۵m به ۰/۳m×۰/۳m کاهش داد.

۲-۳-۳-۶ ارتفاع مفید محل های رفت و آمد نباید کمتر از ۱/۸۰m با رواداری ۵cm باشد.
عرض راههای دسترسی به فضاهای باز (مفید) مندرج در بند ۶-۳-۳-۱ باید حداقل دارای پهنای m۰٫۵ (با رواداری ۱۰cm) باشد. این مقدار در جاهایی که قطعات متحرک وجود ندارد تا ۰/۴m (با رواداری ۱۰cm) قابل کاهش می باشد.

یاد آوری ۲

در صورتی که عرض معبر راه های دسترسی به فضاهای سرویس قطعات متحرک به علت وجود گاورنر یا نفوذ قسمتی از شاسی سیستم محرکه کاهش یافته باشد و گاورنر و این قسمت از شاسی ارتفاعی کمتر از ۰/۵m و عمق کمتر از ۰/۳۵m داشته باشند به گونه ای که به راحتی امکان عبور از روی آن میسر باشد می توان مشروط به پوشش مناسب گوشه های تیز شاسی موجود در مسیر و همچنین وجود حفاظ ایمن با ارتفاع کمتر از ۰/۵m برای گاورنر و سایر قطعات متحرک واقع در کنار این معبر، مورد را بلامانع دانست .

ارتفاع مفید محل های رفت و آمد از زیر تیر سقف سازه مربوطه تا کف فضای دسترسی اندازه گیری می شود.

۳-۳-۳–۶ فاصله عمودی باز (مفید) بالای قطعات چرخنده سیستم محرکه باید حداقل ۰/۳m باشد.
۴-۳-۳-۶ در صورتی که کف موتورخانه دارای تعدادی سطوح با اختلاف تراز بیشتر از ۰/۵m باشد، لازم است راه پله یا نردبان داشته باشد و اگر ارتفاع سکو بیش از ۰/۷m باشد باید برای سطوح فوق نرده محافظ (نرده به ارتفاع حداقل ۰/۷m ) نیز در نظر گرفته شود.

۵-۳-۳-۶ تو رفتگی های به ارتفاع بیش از ۰/۵m و عرض کمتر از ۰/۵ و همچنین هر نوع کانالی در کف موتور خانه باید پوشیده شود .

.

درها و دریچه های افقی در موتورخانه آسانسور

۱-۴-۳-۶ عرض درهای دسترسی حداقل ۰/۶m و ارتفاع آنها باید حداقل ۱/۸m با رواداری ۵cm باشد. همچنین نباید به سمت داخل اتاق باز شوند.

۲-۴-۳-۶ ابعاد مفید دریچه های افقی ورودی برای عبور افراد باید حداقل ۰/۸m×۰/۸m باشد و مجهز به مکانیزم متعادل کننده باشند( برای سهولت باز کردن باید دریچه های افقی دارای سیستم متعادل ساز باشد)

تمام دریچه های افقی دسترسی در هنگام بسته بودن، باید بتوانند وزن دو نفر با مقدار هر یک ۱۰۰۰N را که به سطحی معادل ۰/۲m×۰/۲m در هر قسمتی وارد می شود؛ بدون تغییر شکل دائمی تحمل کنند.

دریچه های افقی ورودی نباید رو به پایین باز شوند مگر آنکه به نردبان جمع شو وصل شوند. لولاها (در صورت وجود) نباید امکان از جا در آمدن داشته باشند.

باید پیش بینی های لازم برای جلوگیری از سقوط افراد (مانند نصب نرده یا حفاظ) در زمان باز بودن دریچه اتخاذ گردد.
۳-۴-۳-۶ درها یا دریچه های ورودی افقی باید مجهز به قفل هایی باشند که با کلید باز شوند و بتوان بدون کلید از داخل موتورخانه آنها را باز نمود.
دریچه های افقی که فقط جهت دسترسی به تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند، تنها از داخل موتور خانه می توانند قفل شوند.

.

سایر بازشوها

ابعاد سوراخ های سقف چاه و کف اتاق باید تا حد امکان کاهش یابند.

به منظور برطرف نمودن خطر سقوط اشیاء از محل های باز بالای چاه آسانسور و همچنین سوراخ های کابل های برق، باید از غلاف ها یا لبه هایی استفاده نمود که برآمدگی آنها از کف تمام شده با بالای چاه حداقل ۵۰mm (یقه ۵ سانتی) باشد.

تهویه موتورخانه آسانسور

موتورخانه باید از تهویه مناسب برخوردار باشد. در صورتی که تهویه چاه آسانسور باید از طریق موتورخانه انجام شود، این مسئله باید در نظر گرفته شود. هوای نامطبوع از دیگر بخش های ساختمان نباید مستقیما به موتورخانه وارد شود. همچنین موتورها و تجهیزات و نیز کابل های برقی باید در برابر گرد و غبار، بخار های مضر و رطوبت محافظت شوند.

روشنایی و پریزها در موتورخانه آسانسور

موتورخانه باید دارای روشنایی برقی نصب شده به طور دائم با شدت حداقل ۲۰۰lux در تراز کف اتاق باشد و تغذیه آن باید مطابق بند ۱۳-۶-۱ باشد.

باید کلیدی در داخل و نزدیک به نقطه (نقاط) دسترسی و در ارتفاع مناسب، روشنایی این فضا را قطع و وصل کند.

باید حداقل یک پریز مطابق بند ۱۳-۶-۲ نصب شود.

.

جابجایی تجهیزات در موتورخانه آسانسور

یک یا چند تکیه گاه یا قلاب فلزی که بارگذاری مجاز مطابق بند ۱۵-۴-۵ بر روی آنها مشخص شده باشد، باید در سقف موتور خانه یا بر روی تیرها نصب شود تا امکان آویزان کردن تجهیزات سنگین مقدور باشد.