اهمیت درجه حفاظت IP قطعات آسانسور
یکی از آیتم های بسیار مهم در حفظ و پایداری آسانسور شرایط محیطی مکانی است که آسانسور در آنجا نصب میگردد و دقت به این مسئله حائز اهمیت است مانند اینکه بدانیم میزان گردوغبار معلق در هوا به چه میزان است؟ و دستگاههایی که در آنجا قرار می گیرند چگونه در مقابل آسیب های محیطی محافظت شوند!
نمونه های بسیاری در پروژه ها مشاهده شده که پیمانکار عمدا یا سهوا به این موضوع بها نداده و باعث خسارت به کارفرما شده و هزینه های بالایی را برای آنان بوجود آورده است.در این مبحث جای هرگونه بهانه جویی از سوی پیمانکاران گرفته شده و آنها ملزم به اجرا دستورالعمل های حفاظتی استاندارد می باشند.
درجه حفاظت
درجه حفاظت (ip rating) یا کد آی پی (ip code) اصطلاحی در استاندارد بین المللی ICE 60529 است که میزان حفاظت تجهیزات الکترونیکی در برابر نفوذ جامدات مانند حفاظت از آسیب در اثر تماس دست و انگشت های بدن، آب و گرد و غبار به داخل محفظه های آن ها را نشان می دهد.
مفهوم IP
همانطور که گفته شد بر اساس استاندارد بین المللی IEC60529 جهت نفوذپذیری اجسام یک ضریب تعریف میشود به نام IP که مخفف عبارت International Protection به معنای ضریب نفوذپذیری می باشد . به این معنی که هر جسم در برابر نفوذ ذرات مایع و جامد و گرد و غبار و …. از خود یک نوع حفاظتی دارد که این نوع حفاظت را با یک عدد دو رقمی مشخص میکنند و هرچقدر این عدد بیشتر باشد به این معنی است که آن وسیله حفاظت بهتری نسبت به ذرات دارد.
این استاندارد با استفاده از کلمه ی IP و دو رقم در ادامه ی آن بیان می شود. رقم اول(دهگان) بین ۰ تا ۶ است و میزان حفاظت در برابر جسم سخت خارجی را مشخص می کند. رقم دوم(یکان) بین ۰ تا ۸ است و نشان دهنده ی میزان حفاظت در برابر نفوذ آب است. به بیان ساده تر رقم اول حفاظت جامدات و رقم دوم حفاظت مایعات و فقط و فقط آب را نشان می دهد.
.
۰ | بدون هیچ گونه حفاظت | هیچگونه حفاظتی در برابر قسمت های برقدار و یا متحرک داخل محفظه و همچنین هیچگونه حفاظتی در برابر ورود اجسام خارجی به داخل جسم وجود ندارد |
۱ | برای اجسام بیشتر از ۵۰ میلیمتر حفاظت دار | در برابر تماس های اتفاقی یا غیر عمدی با قسمت های برق دار یا متحرک دستگاه حفاظت شده ولی عمداً و با اراده می توان به قسمتهای برق دار و یا متحرک دستگاه دست زد و به طور خلاصه دستگاه در برابر ورود اشیاء با قطر بزرگتر از ۵۰ میلیمتر حفاظت شده است |
۲ | برای اجسام بیشتر از ۱۲/۵ میلیمتر حفاظت دارد | قسمت های برق دار و یا محرک داخل دستگاه در برابر انگشت محافظت شده و یا به عبارت دیگر دستگاه در برابر ورود اشیاء خارجی با قطر بزرگتر از ۱۲ میلیمتر حفاظت شده است. |
۳ | برای اجسامی مثل سیم و کابل بیش از ۲/۵ میلیمترحفاظت دارد | قسمت های برق دار و یا متحرک داخل دستگاه در برابر ورود ابزار ، سیم و هرچیز دیگر با قطر بیش از۲/۵ میلیمتر حفاظت شده و به طور کلی اشیاء با قطر بیش از ۲/۵ میلیمتر نمی توانند وارد دستگاه شوند |
۴ | دارای حفاظت برای اجسام بالای ۱ میلیمتر | قسمت های برق دار و یا متحرک داخل دستگاه در برابر ورود اجسام خارجی بیش از یک میلیمتر محافظت شده است |
۵ | دارای حفاظت در برابر گرد و غبار | حفاظت کامل در برابر تماس با قسمت های برق دار یا متحرک دستگاه، منفذهای ورود گرد و غبار به داخل دستگاه به طور کامل مسدود نشده ولی گرد و غباری که وارد دستگاه می شود باعث اختلال در سیستم داخلی و عملکرد دستگاه نمی گردد |
۶ | دارای حفاظت بالا ، حتی در برابر گرد و غبار | قسمت های برق دار و یا متحرک داخل دستگاه به طور کامل در برابر تماس های خارجی حفاظت شده و مطلقاً منفذی جهت ورود گرد و غبار به داخل دستگاه وجود ندارد. |
۰ | بدون هیچ گونه حفاظت | دستگاه هیچ گونه حفاظتی در برابر آب ندارد. |
۱ | حفاظت در برابر ریزش و پاشش آب به صورت عمود | دستگاه در برابر قطرات متراکم شده که به طور قائم از بالا بر روی قاب آن می چکد محافظت شده است |
۲ | حفاظت در برابر ریزش و پاشش آب نهایتا تا زاویه ۱۵ درجه نسبت به عمود | دستگاه در برابر باران که به طور قائم یا با زاویه ۱۵ درجه نسبت به خط قائم به بدنه آن ببارد حفاظت شده است. |
۳ | حفاظت در برابر ریزش و پاشش آب نهایتا تا زاویه ۶۰ درجه نسبت به عمود | دستگاه در برابر باران که به طور قائم یا با زاویه ۶۰ درجه نسبت به خط قائم به بدنه آن ببارد حفاظت شده است. |
۴ | دارای حفاظت در کل ۳۶۰ درجه | دستگاه در برابر پاشش آب در هر جهت به بدنه آن حفاظت شده است. |
۵ | دارای حفاظت در برابر نفوذ پذیری آب با فشار ( فشار ۳۰ کیلو پاسکال / سطح مقطع نازل ۶.۳میلیمتر) | دستگاه در برابر پاشش آب با فشار از هر جهت به بدنه آن در شرایط معین حفاظت شده و خطر جدی برای دستگاه ندارد. |
۶ | دارای حفاظت در برابر نفوذ پذیری آب با فشار( فشار ۱۰۰ کیلو پاسکال / سطح مقطع نازل ۱۲.۵میلیمتر) | دستگاه در برابر موقعیت خاص عرشه کشتیها حفاظت شده و در این شرایط آب وارد دستگاه نمی شود. |
۷ | حفاظت حتی در برابر غوطه ور شدن در آب تا عمق ۱ متر | دستگاه در برابر غوطه ور شدن در آب حفاظت شده، وقتی جسم در داخل مایع غوطه ور است در فشار معین مایع و زمان معین آب وارد دستگاه نمی شود. |
۸ | حفاظت در برابر غوطه ور شدن تا هر عمقی | دستگاه در برابر غوطه ور شدن در آب در زمان نامحدود حفاظت شده، وقتی دستگاه در عمق معین از آب قرار میگیرد برای زمان نامحدود آب وارد دستگاه نمی شود. |
.یک استثنا در مورد IP :
البته گاهی در ضرایب IP ضریب ۶۹K هم دیده میشود که این از یک استاندارد آلمانی به نام DIN40050_9 به علاوه استاندارد IEC60529 این مجموعه اضافه شده و برای اجسامی که در معرض پاشش آب با فشار فوق زیاد با دمای خیلی بالا مثلا ۸۰ درجه هستند لازم است . برای صنایعی که نیاز به شست و شو زیاد دارند مثل وسایل نقلیه جاده ای یا میکسر سیمان و کامیون زباله و … دارا بودن این IP لازم میباشد .
.
مثال ۱ : IP65
۶ به معنی حفاظت کامل بدون نفوذ گردو غبار
۵ به معنی عدم نفوذ در برابر پاشش آب از همه طرف (۳۶۰ درجه) بدون فشار.
بسیاری از تجهیزات الکترونیکی باید در طول مدت استفاده در مواجه شدن با آلایندهها، رطوبت و ضربه از خود مقاومت نشان دهند. کلاس IP مشخصکنندهی این موضوع است که تا چه حد میتوان بدون در نظر گرفتن امنیت به مقاومت دستگاه اطمینان کرد.
مثال ۲ : IP22
یک سوئیچ با درجه حفاظت IP22، در برابر ورود هر جسم جامد با قطر ۱۲.۵ میلی متر و یا بیشتر، مقاومت می کند و در هنگام چکیدن آب به صورت عمودی ایمن و آسیب ناپذیر است. خوب است بدانید که هر چه این رقم ها بزرگتر باشند میزان حفاظت دستگاه بالاتر است.
جدول درجه بندی IP یا حفاظت در برابر رطوبت و گردو غبار بصورت تصویری مطابق جدول زیر می باشد که در آن عدد اول درجه حفاظت در مقابل ورود ذرات جامد و عدد دوم درجه حفاظت در مقابل نفوذ آب و رطوبت را بیان می کند.
.
حال که با مفهوم IP آشنا شدید چند نمونه از مناطقی که بایستی ازکد حفاظت قطعات استفاده کنیم را نام میبریم و ip آنها بایستی رعایت شوند.
کاربرد پیشنهادی :
تمامی مناطق سیستان و بلوچستان( مخصوصا زابل،زاهدان)، استان بوشهر(شهرهای ساحلی)، خوزستان(مخصوصا اهواز) ، کرمانشاه ، ایلام ، استان هرمزگان و کرمان : حداقل IP54
کاربرد اجباری :
کارخانه سیمان و ذوب آهن : تابلوها IP66 ، موتور و درب ها حداقل IP55 ، سوئیچ ها IP66
.
.
.
1 فکر در مورد “ چرا درجه حفاظت IP در آسانسور مهم است؟ ”